Co to są antyoksydanty? Antyoksydanty (przeciwutleniacze) – rola i znaczenie dla organizmu

Antyoksydanty (przeciwutleniacze) to wybrane witaminy i inne składniki odżywcze, które neutralizują szkodliwy wpływ wolnych rodników. Dzięki temu pomagają organizmowi bronić się przed wieloma chorobami i starzeniem. Poznaj te, które określa się mianem walczącej piątki.

Cynk

Oprócz roli przeciwutleniacza, pełni w organizmie wiele funkcji. Odpowiada m. in. za dobrostan skóry, włosów i paznokci. Jest też niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Odgrywa również rolę w utrzymaniu prawidłowego stanu kości.

Sygnałami niedoboru cynku są stany zapalne skóry, wypadanie włosów, zaburzona odporność oraz trudności z gojeniem ran.

Co jeść, aby dostarczyć cynk organizmowi? Najwięcej cynku znajduje się w owocach morza, ciemnym pieczywie, kaszy gryczanej, pestkach dyni, kakao, migdałach, nasionach słonecznika. Dobrymi źródłami cynku są także suche nasiona roślin strączkowych, płatki owsiane, żółte sery, a także mięso i podroby.

Selen

Silny przeciwutleniacz. Odpowiada za prawidłowy przebieg wielu procesów w organizmie. Odgrywa m. in. ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Przy odpowiednio wysokim spożyciu, selen może zmniejszać ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory. Przyczynia się także do zapobiegania innym chorobom.

Zobacz też: Dieta a libido – co jeść, aby zwiększyć popęd płciowy?

Niedobory selenu mogą prowadzić do zwyrodnienia wielu narządów i tkanek. Najwięcej selenu jest w łososiu, jajkach, kaszy gryczanej, szynce wędzonej i kakao.

Witamina C (kwas askorbinowy)

Zwana także kwasem askorbinowym. Ma istotny wpływ na zdrowie naszego organizmu. Bierze m. in. udział w odbudowie tkanek podczas gojenia się ran i oparzeń, regulacji ciśnienia tętniczego i  utrzymaniu zdrowych dziąseł. Podnosi również odporność organizmu na choroby bakteryjne i wirusowe. Pomaga także we wchłanianiu żelaza.

Do najczęstszych objawów deficytu kwasu askorbinowego należą bóle mięśni, zmęczenie, brak apetytu, obrzmienie i krwawienie dziąseł, zmniejszona odporność na infekcje, ogólne osłabienie organizmu oraz anemia. Całkowity brak kwasu askorbinowego prowadzi do szkorbutu.

Najwięcej witaminy C znajduje się w owocach dzikiej róży i rokitnika, czarnych porzeczkach, natce pietruszki, czerwonej papryce, brukselce, brokułach. Znajdziesz ją także w truskawkach, pomarańczach i kiwi. Pamiętaj, że warzywa i owoce podczas obróbki termicznej tracą do 70 proc. witaminy C, dlatego zaleca się ich jedzenie przede wszystkim na surowo.

Witamina A

Jako przeciwutleniacz chroni organizm przed działaniem wolnych rodników. Pomaga też m. in. zachować prawidłowy stan skóry, włosów, paznokci i błon śluzowych. Jest również niezbędna w procesie widzenia. Wpływa także na funkcjonowanie układu odpornościowego.

Niedobory witaminy A mogą objawiać się m. in. gorszą kondycją włosów, skóry i paznokci oraz niedowidzeniem o zmierzchu, czyli tzw. kurzą ślepotą.

Witaminę A zapewnisz sobie, jedząc zarówno produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. W żywności pochodzenia zwierzęcego witamina A występuje w formie retinolu i jego pochodnych (retinoidów), a roślinnego – w postaci karotenoidów, z których najważniejszą rolę odgrywa beta-karoten. Najwięcej retinoidów znajduje się w oleju, wątrobie, maśle, żółtych serach, rybach oraz żółtku jajek. Beta-karoten zawarty jest w czerwonych, żółtych, pomarańczowych oraz ciemnozielonych warzywach i owocach.

Witamina E

Zwana „witaminą młodości”. W organizmie pełni przede wszystkim funkcję antyoksydantu. Dzięki neutralizowaniu szkodliwego wpływu wolnych rodników, opóźnia procesy starzenia i chroni przed ryzykiem rozwoju wielu chorób.

Najwięcej witaminy E znajduje się w tłuszczach roślinnych, orzechach laskowych, migdałach, pestkach dyni i nasionach słonecznika. Włącz też do diety natkę pietruszki, zieloną i czerwoną paprykę, szpinak oraz czarne jagody.