Kminek – wartości odżywcze i właściwości zdrowotne

Kminek jest składnikiem diety człowieka od tysięcy lat. Jest uprawiany na Bliskim Wschodzie, w rejonie Morza Śródziemnego, w Indiach i Chinach. Obecnie większość kminku sprzedawanego na światowym rynku pochodzi z Indii.

Ludzie na całym świecie stosują kminek jako przyprawę do potraw i pozyskują z niego olejek do produkcji perfum. Jest również popularnym środkiem w medycynie tradycyjnej – nie bez powodu. W kilku małych nasionkach kminku mieści się wiele korzyści zdrowotnych. Współczesne badania potwierdziły niektóre z korzyści zdrowotnych, z których tradycyjnie słynie kminek, w tym wspomaganie trawienia i walka z infekcjami i zatruciami pokarmowymi. Badania wykazały również nowe korzyści, takie jak wspomaganie odchudzania, poprawa kontroli poziomu cukru we krwi i cholesterolu.

Kminek wspomaga trawienie

Tradycyjne zastosowanie kminku jest w przypadku niestrawności. Współczesne badania potwierdzają, że kminek wspomaga prawidłowe trawienie oraz zwiększa aktywność enzymów trawiennych. Kminek zwiększa również wydzielanie żółci z wątroby. Żółć pomaga trawić tłuszcze i niektóre składniki odżywcze w jelitach. W jednym z badań 57 pacjentów z zespołem jelita drażliwego (IBS) odnotowało poprawę objawów po przyjmowaniu skoncentrowanego kminku przez dwa tygodnie.

Kminek jest bogatym źródłem żelaza

Nasiona kminku są bogate w żelazo. Jedna łyżeczka mielonego kminu zawiera 1,4 mg żelaza, czyli 17,5% zalecanego spożycia dziennego dla dorosłych. Niedobór żelaza jest jednym z najczęstszych niedoborów składników odżywczych, dotykającym do 20% światowej populacji i do 10 na 1000 osób w najbogatszych krajach. Niewiele produktów spożywczych jest tak bogatych w żelazo jak kminek.

Dzięki temu jest on dobrym źródłem żelaza, nawet jeśli stosuje się go w niewielkich ilościach jako przyprawę.

Kminek zawiera dobroczynne związki roślinne

Kminek zawiera wiele związków roślinnych, które mają wiele korzyściami zdrowotnymi, w tym terpeny, fenole, flawonoidy i alkaloidy. Niektóre z nich działają jako przeciwutleniacze, czyli substancje pochłaniające i deaktywujące wolne rodniki.

Zobacz też: Choroby powiek – objawy i leczenie chorób powiek

Wolne rodniki to elektrony albo chemicznie niestabilne cząsteczki, które łatwo reagują z innymi cząsteczkami, jak DNA czy enzymy i mogą w ten sposób zaburzać prawidłowe funkcjonowanie komórek oraz mutować DNA powodując raka. Ponadto reagują z substancjami odżywczymi. W przypadku tłuszczów jest to wyjątkowo szkodliwe.

Utlenianie kwasów tłuszczowych w tętnicach przez wolne rodniki prowadzi do zatykania tętnic i chorób serca. Utlenianie prowadzi również do stanów zapalnych w cukrzycy.

Kminek jest polecany osobom z cukrzycą

Niektóre ze składników kminku okazały się pomocne w leczeniu cukrzycy. Jedno z badań klinicznych wykazało, że suplement zawierający skoncentrowany kminek poprawił wczesne wskaźniki cukrzycy u osób z nadwagą, w porównaniu z placebo. Kminek zawiera również składniki, które przeciwdziałają niektórym długotrwałym skutkom cukrzycy. Jednym ze sposobów, w jaki cukrzyca uszkadza komórki organizmu, są produkty końcowe zaawansowanej glikacji (AGEs). Są one wytwarzane spontanicznie w krwiobiegu, gdy poziom cukru we krwi jest wysoki przez długi czas, tak jak w przypadku cukrzycy. AGEs powstają, gdy cukry przyłączają się do białek i zakłócają ich normalne funkcjonowanie. AGEs są prawdopodobnie odpowiedzialne za uszkodzenia oczu, nerek, nerwów i małych naczyń krwionośnych w cukrzycy. Chociaż w badaniach tych testowano działanie skoncentrowanych suplementów kminku, rutynowe stosowanie kminku jako przyprawy może pomóc w kontroli poziomu cukru we krwi u chorych na cukrzycę. Nie jest jeszcze jasne, co jest odpowiedzialne za te efekty, ani jaka ilość kminku jest potrzebna do ich osiągnięcia.

Kminek obniża poziom cholesterolu we krwi

W badaniach klinicznych kminek poprawił również poziom cholesterolu we krwi.

W jednym z badań, 75 mg kminku przyjmowane dwa razy dziennie przez osiem tygodni obniżyło poziom trójglicerydów we krwi. W innym badaniu poziom utlenionego cholesterolu LDL został obniżony o prawie 10% u pacjentów przyjmujących ekstrakt z kminku przez półtora miesiąca.

W jednym z badań z udziałem 88 kobiet sprawdzano, czy kminek wpływa na poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Osoby, które przyjmowały 3 gramy kminku z jogurtem dwa razy dziennie przez trzy miesiące, miały wyższy poziom HDL niż te, które jadły jogurt bez kminku. Nie wiadomo, czy kminek stosowany jako przyprawa w diecie ma taki sam wpływ na poziom cholesterolu we krwi, jak suplementy stosowane w tych badaniach. Ponadto, nie wszystkie badania są zgodne co do tego efektu. W jednym z badań nie stwierdzono zmian w poziomie cholesterolu we krwi u uczestników, którzy przyjmowali suplement kminku.

Spożycie kminku wspomaga utratę wagi i redukcję tkanki tłuszczowej

W kilku badaniach klinicznych suplementy zawierające skoncentrowany kminek pomogły w utracie wagi. Jedno z badań z udziałem 88 kobiet z nadwagą wykazało, że jogurt zawierający 3 gramy kminku wspomagał utratę wagi w porównaniu z jogurtem bez tego składnika.

Inne badanie wykazało, że uczestnicy, którzy przyjmowali 75 mg kminku dziennie, stracili 3 funty (1,4 kg) więcej niż ci, którzy przyjmowali placebo.

W trzecim badaniu klinicznym sprawdzano działanie suplementu zawierającego skoncentrowany kminek u 78 dorosłych mężczyzn i kobiet. Osoby, które zażywały ten suplement, straciły 1 kg więcej w ciągu ośmiu tygodni niż osoby, które nie zażywały tego suplementu.

I znowu, nie wszystkie badania są zgodne. W jednym z badań, w którym stosowano mniejszą dawkę 25 mg dziennie, nie zaobserwowano żadnych zmian w masie ciała w porównaniu z placebo.

Spożycie kminku zapobiega zakażeniom pokarmowym

Tradycyjnie kminek jest stosowany do konserwacji żywności oraz zapobieganiu rozwoju patogenów w niej zawartych. Kilka składników aktywnych kminku ogranicza wzrost bakterii w żywności i niektórych rodzajów grzybów zakaźnych. Po strawieniu kminek uwalnia składnik zwany megalomycyną, który ma właściwości antybiotyczne. Ponadto badania na probówkach wykazały, że kminek zmniejsza oporność niektórych bakterii na leki.

Kminek pomaga w leczeniu uzależnienia od narkotyków

Uzależnienie od środków odurzających jest coraz większym problemem w skali międzynarodowej. Opioidowe środki odurzające uzależniają, ponieważ zakłócają normalne poczucie łaknienia i nagrody w mózgu. Prowadzi to do ciągłego lub zwiększonego zażywania. Badania przeprowadzone na myszach wykazały, że składniki kminku zmniejszają zachowania uzależniające i objawy odstawienia. Potrzeba jednak znacznie więcej badań, aby stwierdzić, czy efekt ten będzie przydatny u ludzi. Kolejne kroki obejmują znalezienie konkretnego składnika, który wywołał ten efekt i sprawdzenie, czy działa on u ludzi.

Czy warto stosować kminek?

Niektóre z zalet kminku można uzyskać już poprzez stosowanie niewielkich ilości do przyprawiania potraw. Takie ilości dostarczą przeciwutleniaczy, żelaza i potencjalnych korzyści w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi.

Inne, bardziej eksperymentalne korzyści – takie jak utrata wagi i poprawa poziomu cholesterolu we krwi – mogą wymagać większej dawki, prawdopodobnie w formie suplementu.

W wielu badaniach testowano suplementy kminku w dawce do 1 grama (około 1 łyżeczki), a ich uczestnicy nie zgłaszali problemów. Odnotowano jednak poważne reakcje alergiczne na kminek, ale są one bardzo rzadkie.

Należy jednak zachować ostrożność, przyjmując suplementy zawierające znacznie więcej kminku niż można by spożyć w pożywieniu.

Podobnie jak w przypadku każdego innego składnika, organizm może nie być przygotowany do przetwarzania dawek, których normalnie nie spożywałby w diecie.

Jeśli zdecydujesz się wypróbować suplementy, poinformuj swojego lekarza o tym, co przyjmujesz i stosuj je jako uzupełnienie, a nie zastępstwo leczenia medycznego.

Bibliografia:
Johri R. K. (2011). Cuminum cyminum and Carum carvi: An update. Pharmacognosy reviews, 5(9), 63–72. https://doi.org/10.4103/0973-7847.79101
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814608002483
Agah S, Taleb AM, Moeini R, Gorji N, Nikbakht H. Cumin extract for symptom control in patients with irritable bowel syndrome: a case series. Middle East J Dig Dis. 2013;5(4):217-222.
https://www.medicinejournal.co.uk/article/S1357-3039(09)00004-8/fulltext
Ancuceanu, R., Dinu, M., Hovaneţ, M. V., Anghel, A. I., Popescu, C. V., & Negreş, S. (2015). A Survey of Plant Iron Content-A Semi-Systematic Review. Nutrients, 7(12), 10320–10351. https://doi.org/10.3390/nu7125535
Bukhari SB, Iqbal S, Bhanger MI. Antioxidant potential of commercially available cumin (Cuminum cyminuml inn) in Pakistan. Int J Food Sci Nutr. 2009;60(3):240-247. doi:10.1080/09637480701695583
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/dmrr.2558
Škrovánková S, Mišurcová L, Machů L. Antioxidant activity and protecting health effects of common medicinal plants. Adv Food Nutr Res. 2012;67:75-139. doi:10.1016/B978-0-12-394598-3.00003-4
Singh, V. P., Bali, A., Singh, N., & Jaggi, A. S. (2014). Advanced glycation end products and diabetic complications. The Korean journal of physiology & pharmacology : official journal of the Korean Physiological Society and the Korean Society of Pharmacology, 18(1), 1–14. https://doi.org/10.4196/kjpp.2014.18.1.1
Taghizadeh M, Memarzadeh MR, Asemi Z, Esmaillzadeh A. Effect of the cumin cyminum L. Intake on Weight Loss, Metabolic Profiles and Biomarkers of Oxidative Stress in Overweight Subjects: A Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Clinical Trial. Ann Nutr Metab. 2015;66(2-3):117-124. doi:10.1159/000373896
Shavakhi, A., Torki, M., Khodadoostan, M., & Shavakhi, S. (2015). Effects of cumin on nonalcoholic steatohepatitis: A double blind, randomised, controlled trial. Advanced biomedical research, 4, 212.
https://doi.org/10.4103/2277-9175.166149
Zare R, Heshmati F, Fallahzadeh H, Nadjarzadeh A. Effect of cumin powder on body composition and lipid profile in overweight and obese women. Complement Ther Clin Pract. 2014;20(4):297-301. doi:10.1016/j.ctcp.2014.10.001
Khatibi A, Haghparast A, Shams J, Dianati E, Komaki A, Kamalinejad M. Effects of the fruit essential oil of Cuminum cyminum L. on the acquisition and expression of morphine-induced conditioned place preference in mice. Neurosci Lett. 2008;448(1):94-98. doi:10.1016/j.neulet.2008.10.042

Warto przeczytać:

[pt_view id=”e47ff22f2j”]

[pt_view id=”2886944liq”]

[pt_view id=”a675894sj0″]

[pt_view id=”44b3f6fkln”]