Co to są dermokosmetyki? Właściwości i zastosowanie dermokosmetyków

Dermokosmetyki to coraz bardziej popularna kategoria produktów pielęgnacyjnych, łącząca w sobie zarówno cechy kosmetyków, jak i leków. Ich głównym celem jest nie tylko upiększanie, ale przede wszystkim pielęgnacja i leczenie problemów skórnych.

Dermokosmetyki powstały z myślą o osobach borykających się z problemami skórnymi, takimi jak trądzik, nadwrażliwość, egzema czy przesuszenie, ale coraz częściej sięgają po nie również osoby o zdrowej cerze, które po prostu chcą zadbać o skórę w bardziej świadomy sposób.

W tym artykule przyjrzyjmy się bliżej tym produktom, ich składnikom, działaniu oraz korzyściom, jakie mogą przynieść naszej skórze.

Co to są dermokosmetyki?

Termin „dermokosmetyk” został użyty po raz pierwszy w 1990 roku i oznaczał specjalny kosmetyk przeznaczony na określone dolegliwości skórne i dla ściśle określonych typów skóry, tworzony we współpracy z dermatologami i rozprowadzany wyłącznie w aptekach.

Zobacz też: Dieta i łupież – co jeść, aby pozbyć się łupieżu?

Dermokosmetyki charakteryzują się wysoką jakością składników, które są skuteczne w walce z różnymi problemami skórnymi, takimi jak trądzik, nadmierna suchość, osłabiona bariera lipidowa, przebarwienia czy oznaki starzenia.

W odróżnieniu od tradycyjnych kosmetyków, produkcja dermokosmetyków oparta jest o wyższe normy jakości i bezpieczeństwa. 

Dermokosmetyki to specjalistyczne preparaty pielęgnacyjne, które łączą cechy kosmetyków i produktów dermatologicznych. Ich głównym celem nie jest wyłącznie upiększanie skóry, ale przede wszystkim wspieranie jej zdrowia – poprzez łagodzenie podrażnień, wzmacnianie bariery ochronnej, a nawet pomoc w łagodzeniu objawów różnych problemów skórnych.

Charakterystyczne dla dermokosmetyków jest to, że są tworzone we współpracy z dermatologami, często testowane klinicznie i hipoalergiczne. Znajdziemy w nich wysokie stężenia składników aktywnych, takich jak kwas hialuronowy, niacynamid, ceramidy czy pantenol, które są dobrze tolerowane nawet przez bardzo wrażliwą skórę.

Dermokosmetyki dostępne są najczęściej w aptekach lub wyspecjalizowanych punktach sprzedaży, co dodatkowo podkreśla ich medyczny charakter. Choć nie są lekami, ich działanie bywa zbliżone – zwłaszcza w przypadku łagodzenia objawów trądziku, atopowego zapalenia skóry, łuszczycy czy przesuszenia naskórka.

Jak działają dermokosmetyki?

Dermokosmetyki działają na pograniczu pielęgnacji i terapii skóry – ich formuły zostały opracowane w taki sposób, by nie tylko poprawiać wygląd cery, ale również wspierać jej funkcjonowanie, regenerację i ochronę. Działają łagodnie, a zarazem skutecznie, dzięki wysokiej zawartości substancji aktywnych, które znane są ze swojego działania dermatologicznego.

W zależności od składu, dermokosmetyki mogą:

• nawilżać i odbudowywać barierę hydrolipidową, co jest kluczowe np. przy suchej lub atopowej skórze,
• łagodzić podrażnienia i zaczerwienienia – szczególnie u osób z cerą wrażliwą, alergiczną lub naczynkową,
• regulować wydzielanie sebum i zmniejszać niedoskonałości, co sprawdza się u osób z trądzikiem czy łojotokiem,
• wspierać leczenie chorób skóry takich jak egzema, łuszczyca czy AZS – choć same nie są lekami, mogą skutecznie uzupełniać terapię dermatologiczną.

Dzięki temu, że są często testowane dermatologicznie i pozbawione drażniących składników (np. sztucznych barwników, alkoholu czy mocnych konserwantów), dermokosmetyki są dobrze tolerowane nawet przez bardzo wymagającą skórę. Ich działanie opiera się na wsparciu naturalnych mechanizmów obronnych skóry, a nie na maskowaniu objawów, co czyni je wyjątkowo cennym elementem codziennej pielęgnacji – nie tylko w przypadku problemów skórnych, ale też w profilaktyce.

Jakie są kluczowe składniki dermokosmetyków?

Skład dermokosmetyków różni się w zależności od konkretnego produktu i jego przeznaczenia, ale zazwyczaj zawierają one mieszankę składników aktywnych, substancji nawilżających, emolientów oraz konserwantów, których rzecz jasna nie należy się obawiać, ponieważ dzięki nim produkt jest trwały i zabezpieczony przed niechcianymi mikroorganizmami.

Do najczęściej występujących składników aktywnych w dermokosmetykach możemy zaliczyć m.in.  :

• Kwas hialuronowy – silnie nawilża, wiąże wodę w skórze i wspiera jej elastyczność. Idealny dla cery suchej, odwodnionej i wrażliwej.
• Niacynamid (witamina B3) – działa przeciwzapalnie, rozjaśnia przebarwienia, wzmacnia barierę ochronną skóry i pomaga w walce z trądzikiem.
• Pantenol (prowitamina B5) – łagodzi podrażnienia, przyspiesza regenerację i działa kojąco na zaczerwienioną skórę.
• Ceramidy – naturalne składniki lipidowe, które wzmacniają barierę ochronną skóry i zapobiegają utracie wody.
• Woda termalna – często wykorzystywana jako baza, bogata w minerały, koi i redukuje stany zapalne.
• Ekstrakty roślinne – np. z aloesu, zielonej herbaty, rumianku – działają antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie.
• Cynk – wykazuje właściwości antybakteryjne i regulujące wydzielanie sebum, polecany w pielęgnacji skóry trądzikowej.
• Retinol – stosowany ostrożnie, wspomaga odnowę komórkową, poprawia strukturę skóry i pomaga w leczeniu trądziku oraz oznak starzenia.

W dermokosmetykach często unika się natomiast składników drażniących, takich jak silne konserwanty, sztuczne zapachy czy alkohol – zwłaszcza jeśli produkt jest przeznaczony do skóry wrażliwej lub atopowej. Dzięki temu mogą być stosowane nawet przez osoby z problemami dermatologicznymi czy alergiami.

Działanie dermokosmetyków na różne problemy skórne

Dermokosmetyki zostały stworzone z myślą o pielęgnacji skóry wymagającej – wrażliwej, problematycznej, skłonnej do alergii czy przewlekłych stanów zapalnych. Ich receptury są ukierunkowane na konkretne potrzeby i pomagają łagodzić objawy różnych schorzeń dermatologicznych, a także wspierają codzienną pielęgnację skóry wrażliwej. Oto jak działają w kontekście najczęstszych problemów skórnych:

Trądzik

Dermokosmetyki przeznaczone do skóry trądzikowej zawierają składniki regulujące wydzielanie sebum (np. cynk, kwas salicylowy, niacynamid), działające antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Nie zatykają porów i pomagają łagodzić zaczerwienienia oraz przyspieszają gojenie zmian skórnych.

Atopowe zapalenie skóry (AZS)

W przypadku AZS kluczowe jest odbudowanie bariery ochronnej skóry i złagodzenie świądu. Dermokosmetyki zawierają tu często ceramidy, pantenol, masło shea i emolienty, które głęboko nawilżają, koją i zmniejszają ryzyko nawrotów.

Skóra sucha i odwodniona

Produkty dla tego typu skóry skupiają się na intensywnym nawilżeniu i zatrzymaniu wody w naskórku. Kwas hialuronowy, gliceryna czy mocznik to składniki, które pomagają utrzymać odpowiedni poziom nawodnienia i poprawić elastyczność skóry.

Skóra wrażliwa i alergiczna

Dermokosmetyki dla cery wrażliwej są łagodne, bezzapachowe i nie zawierają potencjalnych alergenów. Woda termalna, aloes, pantenol czy ekstrakty roślinne o działaniu kojącym pomagają zminimalizować ryzyko reakcji alergicznych i uczucia dyskomfortu.

Przebarwienia i nierówny koloryt

Tu kluczowe są składniki rozjaśniające, takie jak witamina C, niacynamid czy kwas azelainowy, które redukują plamy pigmentacyjne i poprawiają ogólny wygląd skóry, nie powodując przy tym podrażnień.

Skóra dojrzała i oznaki starzenia

Dermokosmetyki przeciwstarzeniowe często zawierają retinol, peptydy, antyoksydanty i kwasy AHA – wspierają one odnowę komórkową, wygładzają zmarszczki i poprawiają jędrność skóry, zachowując jej zdrowy wygląd.

Zobacz też: Domowe sposoby na ból gardła

Dzięki precyzyjnie dobranym składnikom i wysokim standardom produkcji, dermokosmetyki stanowią bezpieczne i skuteczne wsparcie dla osób z różnymi problemami skórnymi – zarówno jako uzupełnienie leczenia dermatologicznego, jak i codzienna, świadoma pielęgnacja.

Jak wybrać odpowiednie dermokosmetyki?

Wybór odpowiednich dermokosmetyków może być kluczowy dla zdrowia i kondycji skóry – szczególnie wtedy, gdy zmagamy się z problemami dermatologicznymi. Choć oferta takich produktów jest coraz szersza, warto podejść do zakupów świadomie i kierować się kilkoma ważnymi zasadami.

Poznaj potrzeby swojej skóry

Zanim sięgniesz po konkretny produkt, określ typ i stan swojej skóry – czy jest sucha, tłusta, mieszana, wrażliwa, a może problematyczna (np. trądzikowa lub atopowa). Dobór dermokosmetyku powinien odpowiadać na konkretne potrzeby, a nie być wyborem przypadkowym lub opartym wyłącznie na reklamie.

Czytaj składy i opisy działania

Zwracaj uwagę na substancje aktywne, ich stężenie oraz właściwości. Dobrze, gdy produkt zawiera konkretne składniki znane ze swojego skutecznego działania, takie jak niacynamid, ceramidy, pantenol czy kwas hialuronowy. Unikaj kosmetyków z dodatkami zapachowymi, alkoholem czy silnymi konserwantami, jeśli masz skórę wrażliwą lub skłonną do alergii.

Wybieraj produkty przebadane dermatologicznie

Dermokosmetyki powinny być testowane pod kątem bezpieczeństwa i skuteczności – informacje o tym znajdziesz zwykle na opakowaniu. Dobre marki współpracują z dermatologami i przeprowadzają badania kliniczne, co zwiększa zaufanie do produktu.

Kupuj w sprawdzonych miejscach

Najbezpieczniej wybierać dermokosmetyki w aptekach lub renomowanych drogeriach internetowych. W razie wątpliwości warto skonsultować się z farmaceutą lub dermatologiem, zwłaszcza jeśli masz poważniejsze problemy skórne.

Nie eksperymentuj zbyt często

Choć chęć przetestowania czegoś nowego bywa kusząca, warto być ostrożnym. Zbyt częsta zmiana produktów może zaburzyć równowagę skóry. Jeśli jeden dermokosmetyk działa dobrze, nie ma potrzeby go szybko wymieniać.

Świadomy wybór dermokosmetyków to inwestycja w zdrową, zadbaną skórę – opartą na wiedzy, nie na marketingowych hasłach.

Dermokosmetyki a kosmetyki naturalne – różnice i podobieństwa

Choć zarówno dermokosmetyki, jak i kosmetyki naturalne zdobywają coraz większą popularność, pełnią nieco inne funkcje i są przeznaczone do różnych potrzeb skóry. Często bywają mylone – głównie ze względu na wizerunek „delikatnych i zdrowych dla skóry” – ale warto wiedzieć, czym się od siebie różnią, a w czym są do siebie podobne.

Skład i przeznaczenie

Dermokosmetyki to produkty łączące cechy kosmetyków i farmaceutyków – zawierają składniki aktywne o potwierdzonym działaniu, często stosowane pomocniczo w leczeniu problemów skórnych, takich jak trądzik, AZS czy przebarwienia. Kosmetyki naturalne natomiast bazują głównie na składnikach pochodzenia roślinnego i mineralnego – ich celem jest łagodna, często minimalistyczna pielęgnacja, bez użycia syntetycznych substancji.

Testy i badania

Dermokosmetyki zwykle są przebadane dermatologicznie, a często także klinicznie. Ich skuteczność i bezpieczeństwo są potwierdzane w warunkach laboratoryjnych. W przypadku kosmetyków naturalnych testy są mniej ustandaryzowane – wiele zależy od producenta i certyfikatów, jakie uzyskał.

Działanie na skórę

Kosmetyki naturalne mogą być świetnym wyborem dla osób szukających delikatnej pielęgnacji, zwłaszcza jeśli nie zmagają się z poważniejszymi problemami skórnymi. Dermokosmetyki natomiast są lepiej dostosowane do skóry wymagającej wsparcia terapeutycznego – np. przy trądziku, łuszczycy, atopii czy przebarwieniach.

Podobieństwa

Oba typy kosmetyków stawiają na jakość, bezpieczeństwo i często minimalizm w składzie. Mogą być pozbawione sztucznych barwników, alkoholu czy zapachów – co czyni je odpowiednimi dla skóry wrażliwej. Co więcej, coraz więcej dermokosmetyków zawiera również składniki pochodzenia naturalnego, a kosmetyki naturalne korzystają z wiedzy dermatologicznej, by zwiększyć skuteczność.

Dermokosmetyki i kosmetyki naturalne to dwa różne podejścia do pielęgnacji skóry – jedno bardziej terapeutyczne, drugie bliższe naturze. Nie wykluczają się jednak wzajemnie i w wielu przypadkach można je łączyć, dobierając produkty odpowiednie do swoich indywidualnych potrzeb

Źródła

1. Zegarska B, Rudnicka L, Narbutt J, Baranska-Rybak W, Bergler-Czop B, Chlebus E, Czarnecka-Operacz M, Czuwara J, Kaszuba A, Nowicki R, Owczarczyk-Saczonek A, Placek W, Sokolowska-Wojdylo M, Szepietowski J. (2023). Dermocosmetics in dermatological practice. Recommendations of the Polish Dermatological Society. Part I. Dermatology Review. 110. 121-132. 
2. Marwicka J, Gałuszka A, Kotwica M. Kosmeceutyki. Skład oraz oddziaływanie. Aesth Cosmetol Med. 2021;10(3):135-141. 
3. Rzeźnik S.Z., Kordus K, Śpiewak R, „Kosmeceutyki” i „dermokosmetyki” – unikalna kategoria produktów do pielęgnacji skóry czy zwykły chwyt marketingowy?, Estetol Med Kosmetol 2012; 2(4): 101-103.