Rodzaje ryżu

Ryż jest jednym z najpowszechniej stosowanych produktów spożywczych na świecie. Oryginalnie pochodzi z terenów Azji, jednak dzięki globalizacji zyskał popularność również na zachodzie. Obecnie ryż ze względu na niskie wymagania rolnicze uprawiany jest niemal na całym świecie, a jego pożywność i niska cena sprawiają, że znalazł zastosowanie w każdej kuchni. 

W Polsce najpopularniejszym rodzajem ryżu jest ryż biały i mało kto wie, że na świecie istnieje kilkadziesiąt rodzajów tego pokarmu. W Europie różnorodność ryżu jest jednak znacznie mniejsza niż w Azji, ale pewne duże sieci supermarketów zapewniają dostęp do nawet kilkunastu jego typów. Jakie są najciekawsze odmiany ryżu? Czy każda odmiana jest równie uniwersalna w kuchni?

Ryż arborio

Odmiana ryżu arborio nadaje się idealnie do klasycznych dań kuchni włoskiej, a przede wszystkim aromatycznego risotto. Dzięki wysokiej zawartości skrobi ryż ten pęcznieje po ugotowaniu, a zewnętrzne warstwy ziaren zyskują niezwykłą kleistość. Umożliwia to utrzymanie gęstej i kremowej struktury risotto. Dodatkowo ryz ten ma stosunkowo delikaty smak i jego zastosowanie umożliwia uwydatnienie aromatu mięsa, grzybów i warzyw dodawanych do dania.

Ryż basmati

Ten długoziarnisty ryż jest typowy dla kuchni indyjskiej. W Polsce najczęściej można go spotkać jako dodatek do dań z curry i kurczaka. Ze względu na lekko orzechowy smak i stosunkowo twardą strukturę bywa często porównywany do ryżu jaśminowego. Ryż basmati jest jednak niezwykle uniwersalny i wielu kucharzy stosuje go jako bardziej aromatyczny zamiennik klasycznego ryzu białego. Taki orientalny dodatek nadaje charakteru każdym, nawet najbardziej klasycznym daniom.

Czarny ryż

Ryż czarny charakteryzuje się największą twardością nasion – nawet po ugotowaniu. Zawiera również znacznie więcej błonnika. Ze względu na to w szczególności poleca się go osobom mającym problemy z zaparciami – błonnik skutecznie wspomaga perystaltykę jelit, przyspiesza transport pokarmu i wspomaga rozwój mikrobiomu. Przez przygotowaniem dania z ryżem czarnym koniecznie trzeba zwrócić uwagę na czas jego gotowania – zbyt krótki sprawi, że ziarna będą twarde, a ich jedzenie może okazać się przez to mało przyjemne. Odpowiedni czas gotowania powinien być zawarty na opakowaniu i zależy od specyficznego typu oraz regionu, z którego pochodzi ryż.

Ryż brązowy 

Ryż brązowy jest zdrowszym zamiennikiem ryżu białego. Ze względu na niższy indeks glikemiczny i wyższą zawartość składników odżywczych takich jak fosfor i żelazo, ryz brązowy powinien być w szczególności stosowany przez osoby z cukrzycą.

Ryż czerwony

Ten jeden z najbardziej egzotycznych rodzajów ryżu wciąż jest trudno dostępny w Polsce, jednak ze względu na swój niepowtarzalny orzechowy smak może być bardzo ciekawym urozmaiceniem klasycznych dań mięsnych lub dań wegetariańskich. 

Ryż parboiled

Ryż parboiled jest inaczej przygotowywany niż klasyczny ryż biały. W procesie obróbki ziaren łuska ryżu pozostaje dłużej w kontakcie z jego spożywaną częścią. Dzięki temu gotowy produkt zawiera więcej witamin z grupy B.

Zobacz też: Uczucie drętwienia w ciąży

Ryż kleisty

Ten rodzaj ryżu jest stosowany prawie wyłącznie w daniach typu sushi. Dzięki niezwykle delikatnemu smakowi i bardzo lepkiej konsystencji nie tylko utrzymuje strukturę gotowej rolki, ale również umożliwia odczuwanie pełni smaku ryby i warzyw.

Ryż dziki

Pod względem botanicznym ryż dziki nie jest typowym ryżem. Jego ziarna pochodzą z innej odmiany traw. Charakteryzuje się bardzo wyrazistym smakiem, znaczna twardością nasion i wysoka zawartością przeciwutleniaczy. Ze względu na intensywny aromat stanowi doskonały dodatek do dań mięsnych, których smak jest wystarczająco silny by nie zginąć po zmieszaniu ze smakiem ryżu.

Indeks glikemiczny ryżu

Ryż ze względu na wysoką zawartość węglowodanów na pierwszy rzut oka może nie być zalecany dla osób z cukrzycą. Jednak to nie tylko ilość występujących w pokarmie węglowodanów, ale przede wszystkim ich forma determinuje wpływ produktu na poziom cukru we krwi. Warto również pamiętać, że w większości przypadków indeks glikemiczny zależy również od czasu gotowania – ryż dłużej gotowany będzie miał wyższy indeks glikemiczny. 

rodzaj ryżu	indeks glikemiczny
ryż brązowy	56-83
ryż biały	87-94
ryż basmati	57
ryż parboiled	57
ryż jaśminowy	68
ryż dziki	67
ryż czarny	55

Bibliografia:
Boers HM, Seijen Ten Hoorn J, Mela DJ. A systematic review of the influence of rice characteristics and processing methods on postprandial glycaemic and insulinaemic responses. Br J Nutr. 2015;114(7):1035-1045.