Uczucie drętwienia w ciąży

Ciąża jest specyficznym stanem ciała kobiety, któremu towarzyszy ogólne uczucie zmęczenia. Nie jest to dziwne, wszak w jej trakcie dochodzi do rozwoju zupełnie nowego organizmu, a co za tym idzie – zwiększonego zapotrzebowania na energię, tlen i substancje odżywcze. U niektórych kobiet dochodzi wtedy do pojawienia się i stopniowego zaostrzania niespecyficznych objawów. Wśród nich najczęstszym jest uczucie mrowienia i drętwienia różnych części ciała – pleców, pośladków, a w przeważającej liczbie przypadków – kończyn górnych i dolnych. Objawy te to najczęstsze dolegliwości w ciąży i narastają wraz z jej rozwojem.

Skąd się bierze uczucie drętwienia w ciąży?

Do najbardziej intuicyjnie wskazywanych przyczyn takich objawów należą wahania hormonalne – to właśnie na nie zrzucana jest wina za niespodziewane zmiany nastroju, lekkie odczucia bólu, przemęczenie i problemy ze snem, a w skrócie – za wszystkie zmiany niezwiązane z prawidłowym przebiegiem ciąży (jeśli oczywiście w pierwszej kolejności odrzucimy zaburzenia rozwoju płodu). 

Wśród hormonów, które mogą wywoływać uczucie mrowienia mięśni, najczęściej wymienia się relaksynę. Jest to polipeptyd odpowiadający za rozluźnienie ścięgien i więzadeł, jego aktywność jest szczególnie dostrzegalna w trzecim trymestrze. Większe niż przed ciążą rozciągnięcie tych elementów układu ruchu może skutkować zmianą stopnia i sposobu kurczenia się mięśni w trakcie poruszania. Ostatecznie powoduje to zmianę sposobu stawiania kroków i chwytania przedmiotów.

Zobacz też: Te zioła wzmocnią odporność i pomogą zwalczyć przeziębienie

Nasze ciało dostosowuje się do takich zmian znacznie wolniej niż byśmy chcieli i – na przykład – zmiana sposobu chodzenia (stawiania kroków, kolejności i siły skurczu mięśni, położenia środka ciężkości) może powodować bóle fantomowe i mrowienia kończyn dolnych (zwłaszcza stóp, to właśnie one na skutek stykania się z gruntem są najbardziej obciążone na zmiany sposobu przemieszczania się). Zmiany te są dodatkowo wzmagane przez obciążenie macicy rozwijającym się w niej płodem. 

Zespół cieśni nadgarstka

Mrowienie kończyn górnych, a w szczególności dłoni nie ma jednak związku ze sposobem stawiania kroków. W trakcie ciąży może dochodzić też do zmian sposobu chwytania przedmiotów, zwłaszcza tych, które wymagają bardzo precyzyjnego ruchu placów, jednak zmiany te nie są tak istotne by wywołać objawy w obrębie stawów w nie zaangażowanych.

Częściej przywoływanym wyjaśnieniem jest zespół cieśni nadgarstka. Jest to zmiana wywołana nagromadzeniem się płynu w ciele, który wywiera nacisk na nerw pośrodkowy w obrębie nadgarstka. Największą komplikacją w przypadku tej zmiany jest możliwość zachowania jej nawet po bezproblemowym porodzie.

Ponadto kobiety, które w jednej ciąży doświadczyły już zespołu cieśni nadgarstka z dużą dozą pewności doświadczą go też w przyszłych ciążach. Ponadto w przypadku tego zespołu mogą wystąpić również mniej przyjemne objawy, które ulegają zaostrzeniu pod koniec ciąży:

• uczucie pieczenia dłoni, które może promieniować aż do ramienia
• trudności w chwytaniu przedmiotów
• ból dłoni, nadgarstka i palców
• mrowienia odczuwane głęboko pod skórą dłoni, nawet w nocy
• drętwienia palców, zwłaszcza tych najczęściej używanych
• obrzęki palców

Drętwienie brzucha w ciąży – co oznacza i kiedy się niepokoić?

Uczucie drętwienia lub „odrętwienia” brzucha w ciąży może zaskoczyć wiele kobiet, zwłaszcza jeśli wcześniej nie doświadczały podobnych objawów. W większości przypadków to niegroźny efekt fizycznych zmian zachodzących w ciele, jednak w niektórych sytuacjach warto zachować czujność.

Najczęstsze przyczyny drętwienia brzucha

• Napięcie skóry i rozciąganie powłok brzusznych – w miarę jak macica rośnie, skóra i tkanki rozciągają się, co może powodować uczucie lekkiego odrętwienia lub mrowienia, zwłaszcza po bokach brzucha.
• Ucisk na nerwy skórne – zmiany w ustawieniu ciała i wzroście ciśnienia w jamie brzusznej mogą wpływać na nerwy powierzchowne, szczególnie w okolicy pępka lub podbrzusza.
• Nagła zmiana pozycji – np. szybkie wstanie, skręt ciała lub długie siedzenie w jednej pozycji.
• Leżenie na plecach w zaawansowanej ciąży – może powodować ucisk żyły głównej dolnej i pogorszenie krążenia, a w efekcie uczucie „ciężkości” lub drętwienia.

Kiedy drętwienie brzucha może być sygnałem ostrzegawczym?

• Jeśli towarzyszy mu ból, twardnienie brzucha lub napięcie mięśni,
• Jeśli pojawia się krwawienie z dróg rodnych,
• Jeśli drętwienie obejmuje również kończyny dolne, pojawiają się zawroty głowy lub duszność.

W takich przypadkach należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Objawy te mogą wskazywać na problemy z krążeniem, napięcie macicy lub inne powikłania wymagające diagnozy.

Co możesz zrobić, jeśli drętwienie jest łagodne i nie towarzyszą mu inne objawy?

• Zmieniaj często pozycję ciała.
• Unikaj długiego siedzenia lub stania bez ruchu.
• Noś wygodne ubrania, które nie uciskają brzucha.
• Stosuj delikatne masaże brzucha (jeśli lekarz nie zaleci inaczej).
• Dbaj o nawodnienie i lekką, odżywczą dietę.

Drętwienie i mrowienie ust w ciąży – czy to powód do niepokoju?

Choć rzadziej spotykane niż drętwienie dłoni czy nóg, mrowienie i drętwienie warg również może pojawić się w ciąży. Najczęściej nie jest to objaw groźny, ale warto wiedzieć, co może się za tym kryć i kiedy wymaga konsultacji lekarskiej.

Możliwe przyczyny drętwienia ust w ciąży

• Zaburzenia elektrolitowe – niedobory wapnia, magnezu lub potasu mogą wywoływać mrowienie wokół ust. Objaw ten może pojawić się np. w wyniku odwodnienia lub niewłaściwej diety.
• Spadek poziomu wapnia (hipokalcemia) – szczególnie w III trymestrze, gdy rośnie zapotrzebowanie na ten pierwiastek. Może objawiać się drętwieniem ust, dłoni i stóp, a także uczuciem napięcia mięśni.
• Lęk, stres i hiperwentylacja – szybki, płytki oddech może prowadzić do obniżenia poziomu dwutlenku węgla we krwi, co skutkuje mrowieniem w okolicach ust i kończyn.
• Problemy neurologiczne (rzadko) – jednostronne drętwienie może wymagać wykluczenia zaburzeń układu nerwowego, zwłaszcza jeśli pojawia się nagle i towarzyszą mu inne objawy.

Kiedy to objaw fizjologiczny?

• Jeśli pojawia się sporadycznie i ustępuje samoistnie.
• Gdy towarzyszy mu zmęczenie, stres lub długie przebywanie w jednej pozycji.
• W przypadku łagodnych zaburzeń elektrolitowych, które można skorygować dietą.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

• Gdy mrowienie utrzymuje się lub nasila.
• Jeśli towarzyszą mu inne objawy, takie jak: zawroty głowy, zaburzenia widzenia, trudności w mówieniu lub poruszaniu się.
• W przypadku podejrzenia niedoborów – warto oznaczyć poziom wapnia, magnezu, witaminy D i B12.

Mrowienie w pochwie w ciąży – co może oznaczać ten objaw?

W ciąży ciało kobiety intensywnie się zmienia, a zwiększone ukrwienie, ucisk i działanie hormonów mogą prowadzić do nietypowych odczuć w okolicach intymnych. Mrowienie, uczucie pulsowania lub „prądu” w pochwie bywa zaskakujące, ale nie zawsze oznacza coś niepokojącego.

Najczęstsze przyczyny mrowienia w pochwie w ciąży

• Zwiększony przepływ krwi – estrogeny powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych, co może objawiać się jako mrowienie, pulsowanie lub uczucie „pełności” w pochwie.
• Rosnący nacisk macicy – w miarę rozwoju ciąży macica uciska na nerwy miednicy mniejszej i okolice sromu, co może dawać objawy drętwienia lub mrowienia.
• Napięcie więzadeł i zmiany w obrębie miednicy – w szczególności w II i III trymestrze, kiedy ciało przygotowuje się do porodu.
• Pojedyncze impulsy nerwowe – niegroźne, ale wyczuwalne jako „iskrzenie” lub wrażenie dotyku w pochwie.
• Infekcje intymne – czasami mrowienie może towarzyszyć stanom zapalnym, zwłaszcza grzybicy lub infekcjom bakteryjnym. W takim przypadku pojawiają się też inne objawy: świąd, pieczenie, upławy.

Kiedy mrowienie jest fizjologiczne?

• Gdy występuje bez bólu, pieczenia, upławów i innych objawów infekcji.
• Jeśli nasila się pod koniec dnia lub po dłuższym siedzeniu.
• Kiedy towarzyszy mu uczucie „ciężkości” w miednicy, typowe dla późnych etapów ciąży.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

• Jeśli mrowieniu towarzyszy świąd, pieczenie, nieprawidłowa wydzielina z pochwy.
• Gdy objaw utrzymuje się przez dłuższy czas lub nasila się.
• Jeśli pojawia się ból, napięcie macicy lub inne niepokojące symptomy (np. plamienie).

Jak łagodzić uczucie drętwienia w ciąży?

Uczucie drętwienia i mrowienia może być nieprzyjemne, ale w większości przypadków da się je złagodzić domowymi sposobami i prostymi zmianami w codziennych nawykach. Kluczowe znaczenie ma tu profilaktyka, ruch oraz dbałość o gospodarkę elektrolitową.

Ruch i zmiana pozycji

• Unikaj długiego siedzenia lub stania bez ruchu – nawet krótki spacer lub poruszanie palcami dłoni i stóp może poprawić krążenie.
• Zmieniaj pozycję podczas snu – szczególnie jeśli drętwienie pojawia się w nocy. Najlepiej spać na lewym boku.
• Rozciągaj delikatnie kończyny rano i przed snem.

Usprawnij krążenie

• Unikaj ucisku – zrezygnuj z ciasnych ubrań, opasek czy pierścionków.
• Odpoczywaj z uniesionymi nogami, zwłaszcza jeśli drętwienie dotyczy kończyn dolnych.
• Delikatne masaże i ciepłe (ale nie gorące) kąpiele mogą poprawić przepływ krwi i zmniejszyć napięcie.

Zadbaj o dietę i suplementację

• Spożywaj produkty bogate w:
  • Magnez – orzechy, pestki dyni, kasza gryczana,
  • Potas – banany, pomidory, ziemniaki,
  • Wapń – nabiał, tofu, jarmuż,
  • Witaminę B6 – ryby, pełnoziarniste produkty zbożowe,
  • Cynk – jaja, nasiona, rośliny strączkowe.
  • Dbaj o nawodnienie – nawet lekkie odwodnienie może pogarszać objawy.

Kiedy warto rozważyć konsultację z fizjoterapeutą?

• Gdy objawy są uporczywe i nawracające,
• Jeśli potrzebujesz porady w doborze ćwiczeń odciążających układ nerwowy,
• Przy współistniejących bólach kręgosłupa lub miednicy.

Podsumowanie

Ogólne drętwienia kończyn w trakcie ciąży można łagodzić delikatnym masażem, zmianą pozycji snu i ciepłymi kąpielami. W szczególnych przypadkach możliwe jest użycie łagodnych leków przeciwbólowych (po bezwzględnej konsultacji z lekarzem!). W przypadku bólu, mrowienia lub drętwienia bardziej zlokalizowanego (np. dłoni lub stóp) zaleca się stosowanie okładów z lodu i przede wszystkim nienadwyrężanie obarczonych nieprzyjemnymi objawami kończyn.