Uczulenie na słońce – objawy uczulenia na słońce (fotoalergii)

Wydawałoby się, że uczulenie od słońca jest zupełnie niemożliwe, bo przecież niemal ciągle cierpimy na brak słońca i narzekamy, że jest go za mało. A jednak! Uczulenie na słońce istnieje i niestety może przysporzyć sporo kłopotów.

Alergia na słońce to nic innego jak nadmierna wrażliwość na działanie promieni słonecznych. Jak objawia się uczulenie na słońce? Uczulenie słoneczne może występować jako reakcja fototoksyczna albo fotoalergiczna.

Przyczyny alergii na słońce

Nadwrażliwość na światło może być wynikiem dodatkowego działania substancji światłouczulających pochodzenia endogennego (porfirie). Niektóre choroby skóry zaostrzają się pod wpływem światła (toczeń rumieniowaty, opryszczka).

Warto przeczytać: Fotouszkodzeniami skóry – przyczyny i zapobieganie

Pozostałe postacie nadwrażliwości na światło są wynikiem skojarzonego działania światła i zewnątrzpochodnych substancji światłouczulających. Prowadzą do powstawania odczynów fototoksycznych i fotoalergicznych, przy czym w patogenezie tych reakcji aktywne jest przede wszystkim widmo UVA.

Fotodermatoza idiopatyczna

Fotodermatoza idiopatyczna pojawia się bardzo często po pierwszych kąpielach słonecznych. Dzieje się to na skutek niedostatecznego wytworzenia przez organizm melaniny. Jest to barwnik, który odpowiada za ładną, brązową barwę skóry, ale nie tylko. Jego podstawowym zadaniem jest ochrona komórek skóry przed szkodliwym działaniem słońca. 

Fotodermatoza idiopatyczna objawia się występowaniem małych, zaczerwienionych i swędzących pęcherzyków, które pojawiają się w miejscach, które zostały wystawione na promieniowanie słoneczne. 

Fotodermatoza egzogenna jako reakcja fototoksyczna

Reakcja fototoksyczna powstaje na skutek kontaktu z substancją, która zwiększa wrażliwość organizmu na działanie promieni słonecznych. Są to: substancje chemiczne (zawarte m.in. w perfumach czy kosmetykach), leki (np. aspiryna, środki antykoncepcyjne, tetracyklina – dlatego tak ważne jest czytanie dołączanych ulotek), zioła (np. dziurawiec).

Przypominają oparzenia słoneczne – odznaczają się rumieniem, obrzękiem oraz piekącymi, swędzącymi bąblami. Podobnie jak fotodermatoza idiopatyczna, występuje w miejscach ekspozycji na promienie UV.

Fotodermatoza egzogenna jako reakcja fotoalergiczna

W reakcji alergicznej na słońce udział bierze układ odpornościowy. W takim przypadku promienie UV przekształcają cząsteczkę drażniącą (np. leku), która łączy się z białkami w skórze i tworzy alergen. Ten natomiast jest zapamiętywany przez organizm i będzie wywoływał uczulenie przy każdym, nawet najkrótszym kontakcie ze słońcem.

W przypadku tego rodzaju alergii, objawy mogą rozprzestrzeniać się po całym ciele. Pojawiają się z opóźnieniem, po 24 a nawet 48 godzinach i przybierają formę piekących, swędzących grudek oraz pęcherzyków (wyprysk kontaktowy).

To co łączy wszystkie rodzaje uczulenia na słońce, to fakt, że nie należy ich bagatelizować. Trzeba udać się do dermatologa, aby przepisał skuteczny schemat terapii. Jeżeli nie możemy zrobić tego niezwłocznie, możemy posiłkować się w następujący sposób:

• Rezygnacja z przebywania na słońcu, szczególna ochrona miejsc objętych alergią.
• Smarowanie wyprysków alergicznych maścią cynkową (w celu osuszania) lub preparatami natłuszczającymi (jeżeli mamy do czynienia z łuszczą się wysypką).
• Zastosowanie leków antyalergicznych oraz/lub wapna ze składnikiem odczulającym.

Jakie części ciała są najbardziej dotknięte alergią na słońce?

Chociaż reakcja na alergię słoneczną może wystąpić w dowolnym miejscu na ciele, najczęściej obserwuje się ją na częściach ciała wystawionych na działanie promieni słonecznych: ramionach, nogach, rękach i tylnej części szyi.

W ciężkich przypadkach alergii słonecznej, nawet obszary chronione przez ubranie mogą być dotknięte. Co ciekawe, obszary skóry, które są normalnie wystawione na działanie promieni słonecznych (takie jak twarz i grzbiety rąk) są zwykle oszczędzane przed alergią na słońce.

Jakie są objawy alergii na słońce?

Świąd aktyniczny

Zwykle objawia się jako bardzo swędzące, pokryte strupami grudki (guzki).

PMLE i reakcja fotoalergiczna

Często występuje piekąca lub swędząca wysypka oraz pęcherze wypełnione płynem. Wysypka jest często widoczna w ciągu dwóch godzin od ekspozycji na słońce.

Pokrzywka słoneczna

U osób z tą reakcją pokrzywka pojawia się w ciągu kilku minut. Na początku może pojawić się pieczenie i uczucie kłucia. Wysypka zanika w ciągu kilku dni lub tygodni. W niektórych przypadkach, skóra może ściemnieć po reakcji.

Alergia na słońce jest najczęściej spotykana wiosną i wczesnym latem. Przy stałej ekspozycji na słońce w miesiącach letnich, skóra „twardnieje” i prawdopodobieństwo wystąpienia alergii słonecznej zmniejsza się

Jak diagnozuje się alergię na słońce?

Lekarz prowadzący obejrzy Twoją skórę i zbierze wywiad medyczny i rodzinny w celu postawienia diagnozy. W niektórych przypadkach mogą zostać wykonane inne badania. Mogą one obejmować badania krwi, fototesty lub biopsję skóry.

Oprócz zdiagnozowania alergii skórnej, testy te pomogą wykluczyć inne problemy skórne, takie jak egzema czy toczeń.

Jakie są rodzaje alergii na słońce?

Istnieje kilka rodzajów alergii na słońce. Należą do nich:

Actinic prurigo (świąd słoneczny)

Jest to dziedziczna wersja alergii słonecznej. Objawy są silniejsze niż w innych typach i jest powszechna wśród rdzennych Amerykanów, choć dotyka wszystkich ras, w tym kaukaskich. Objawy mogą rozpocząć się w dzieciństwie.

Reakcja fotoalergiczna

Ten typ występuje, gdy substancja chemiczna nałożona na skórę reaguje ze światłem słonecznym. Reakcję tę może wywołać kilka rodzajów leków, a także filtry przeciwsłoneczne, kosmetyki i substancje zapachowe. Objawy czasami nie są widoczne przez dwa do trzech dni.

Polimorficzny rumień świetlny (PMLE)

Jest to najczęstsza forma alergii na słońce. Około 10% do 15% populacji Stanów Zjednoczonych jest dotkniętych tą chorobą. Występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn i zazwyczaj rozpoczyna się w wieku kilkunastu i dwudziestu lat. PMLE jest zwykle widoczne jako wysypka, która powoduje swędzenie i może pojawić się jako pęcherze lub małe zaczerwienione obszary. Większość przypadków występuje wiosną. Objawy pojawiają się zwykle kilka godzin po ekspozycji na słońce.

Pokrzywka słoneczna

Ta alergia na słońce jest rzadka i powoduje pokrzywkę. Pokrzywka może pojawić się już po kilku minutach ekspozycji na słońce. Dotyka ona głównie młode kobiety. Objawy mogą być łagodne lub ciężkie, aż do wstrząsu anafilaktycznego (reakcja alergiczna zagrażająca życiu).

Jak radzić sobie z alergią na słońce i jak ją leczyć?

• Szukaj cienia w godzinach od 10 do 16, czyli w godzinach największej ekspozycji na słońce.
• Stosuj krem z filtrem przeciwsłonecznym, szczególnie taki, który ma SPF 30 lub wyższy, ma szerokie spektrum (chroni przed UVA i UVB) i jest odporny na wodę.
• Utrzymuj miejsca dotknięte chorobą nawilżone, aby pomóc w łagodzeniu niektórych objawów.
• Sprawdź, czy stosowane przez Ciebie leki nie powodują nadwrażliwości na światło.
• Skonsultuj się z dermatologiem, aby ustalić najlepszy sposób leczenia alergii na słońce.