Opublikowano 24 kwietnia, 2024
Cynk to jeden z ważnych dla naszego zdrowia mikroelementów. Ma on duży wpływ na funkcjonowanie naszego układu odpornościowego, dlatego od wielu lat, szczególnie w okresie infekcyjnym, jest on zalecany przez lekarzy. Oprócz działania wzmacniającego odporność organizmu cynk wpływa także na zdrowie naszej skóry, włosów i paznokci. Niedobór cynku w organizmie skutkuje osłabieniem odporności oraz prowadzi do pogorszenia samopoczucia. Skutkiem niedoboru cynku jest m.in. częste łapanie infekcji wirusowych, uczucie zmęczenia oraz osłabienie włosów i paznokci. Jak uniknąć niedoborów cynku? Przede wszystkim należy dbać o prawidłową dietę i suplementację.
Jakie są charakterystyczne objawy niedoboru cynku?
Wpływ cynku na funkcjonowanie roślin i zwierząt jest znany nauce od bardzo dawna. Jednak rolą, jaki odgrywa w prawidłowym funkcjonowaniu ludzkiego organizmu, stanowiła tajemnicę, którą rozwiązano dopiero 40 lat temu. Pacjenci na Bliskim Wschodzie cierpiący na niedobory cynku umierali z powodu infekcji przed 25. rokiem życia. Dalsze badania przeprowadzane na całym świecie dowiodły, że niewielkie niedobory cynku są wyjątkowo powszechne. Udało się również ustalić ich kliniczne spektrum i bardziej lub mniej charakterystyczne objawy.
Dowiedz się więcej: Czy domowymi sposobami można wzmocnić odporność?
Duże niedobory cynku skutkują nie tylko nieprawidłowościami związanymi z aktywnością układu odpornościowego, ale także znacznymi zaburzeniami gospodarki hormonalnej. Objawia się to właszcza zaburzeniem hormonów płciowych u mężczyzn. Niedobory cynku w okresie dojrzewania płciowego mogą skutkować niepłodnością lub wieloletnimi wahaniami poziomu hormonów. Wzmożona podatność na infekcje należy do kluczowych objawów kończących się śmiercią pacjenta.
Znaczne niedobory cynku prowadzą do obfitych i krwawych biegunek (związanych ze spowolnieniem gojenia się wrzodów). Ponad to towarzyszy znaczna utrata masy ciała i objawy neurosensoryczne.
Cynk wspomaga wiele funkcji obronnych organizmu
Jedną z czołowych funkcji układu odpornościowego jest obrona organizmu przed rozwijaniem się komórek nowotworowych, które powstają na skutek błędów genetycznych w trakcie podziałów. Rolę zabójców nowotworów odgrywają komórki NK (ang. Natural Killer), których poziom we krwi znacznie spada już przy początkowym stadium niedoborów.
Komórki układu odpornościowego w przypadku walki z infekcją charakteryzują się wyjątkowo wysokim poziomem aktywności metabolicznej. Oddychają intensywniej od pozostałych komórek, a proces ten wiążą się ze zwiększonym ryzykiem niekontrolowanego stresu oksydacyjnego. Za stres ten odpowiadają wolne rodniki i inne wysokoreaktywne formy tlenu i azotu, które powstają na skutek przeciekania łańcuch oddechowego w mitochondriach. Związki te przemieszczają się po komórce uszkadzając jej podstawowe elementy i zmniejszając żywotność. Takie komórki odpornościowe szybko umierają i nie są w stanie wystarczająco skutecznie bronić ustroju przed infekcjami.
Zobacz też: Czym objawia się niedobór witaminy A?
Badania na hodowlach izolowanych puli komórek wykazały, że cynk odpowiada za obronę przed stresem oksydacyjnym i kontrolowanie go na wystarczająco niskim poziomie. Jon cynku wchodzi w skład enzymu dysmutazy ponadtlenkowej, która odpowiada za „zmiatanie” pierwszej reaktywnej formy tlenu – anionorodnika ponadtlenkowego. Ponadto, wysoka podaż cynku wpływa promująco na produkcje metalotionein, które blokują niszczycielskie aktywności innych wolnych rodników – w tym najbardziej toksycznego rodnika hydroksylowego.
Co powoduje niedobory cynku?
Niedobory cynku, podobnie jak innych pierwiastków, związane są ze współczesna dietą typu zachodniego, która obfituje w produkty zbożowe bogate w fitynian (jon kwasu fitynowego). Jest to organiczny związek fosforowy, który znacznie ogranicza wchłanianie cynku drogą układu pokarmowego. Do wewnętrznych zaburzeń powodujących zmniejszony poziom cynku w organizmie należą choroby nerek związane ze zwiększonym wydalaniem cynku z moczem, czy choroby wątroby zaburzające jego właściwe magazynowanie w ustroju. Ponadto wykazano obecność cynku w pocie ludzkim co może tłumaczyć większą częstość niedoborów w południowych regionach Europy o znacznie cieplejszym klimacie.
Źródła:
Prasad AS. Zinc in human health: effect of zinc on immune cells. Mol Med. 2008;14(5-6):353-357.
Lachance PA, Nakat Z, Jeong WS. Antioxidants: an integrative approach. Nutrition. 2001;17(10):835-838.
Warto przeczytać:
[pt_view id=”6b065aak7e”]
[pt_view id=”c1d2c62c3i”]
[pt_view id=”8197f90th3″]
[pt_view id=”0172c6brfl”]
Serwis cynek.pl ma charakter edukacyjny. Mimo, że redakcja dokłada wszelkich starań co do jakości merytorycznej przedstawianych treści, wszelkie informacje nie stanowią porady medycznej i nie zastąpią wizyty u lekarza. Z tego powodu redakcja i wydawca serwisu nie mogą ponieść odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych w serwisie, gdyż nie prowadzi konsultacji medycznej w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.
