Wypadanie włosów: przyczyny i zapobieganie wypadaniu włosów

Chociaż z wypadaniem włosów zmaga się duża część populacji, to nadal współczesna medycyna nie znalazła na to w pełni skutecznego rozwiązania. Przyczyny wypadanie włosów są złożone. Przede wszystkim wypadanie włosów spowodowane jest predyspozycjami genetycznymi. Choroby przewlekłe czy zła dieta również są przyczyną wypadania włosów. W znacznej części przypadków łysieniu da się zapobiec lub przynajmniej na tyle spowolnić wypadanie włosów, aby wypadanie włosów nie było tak zauważalne i nie wpływało negatywnie na psychikę.

Utrata od 50 do 100 włosów dziennie jest normalnym zjawiskiem i nie powinna nas niepokoić. Jeśli jednak wypada nam więcej włosów, powinniśmy przede wszystkim znaleźć przyczynę takiego zjawiska i zastosować odpowiednie działania. Z dolegliwością tą można walczyć na wiele sposobów – odpowiednią pielęgnacją, dietą, czy leczeniem po konsultacji z lekarzem.

Hormony są główną przyczyną wypadania włosów

Jedną z przyczyn wypadania włosów mogą być zaburzenia hormonalne. System hormonalny kobiety jest bardzo wrażliwy i reaguje nawet na najmniejsze zmiany.

W normalnych warunkach za dobrą kondycję włosów odpowiadają żeńskie hormony płciowe estrogeny, dlatego w czasie ciąży czupryna staje się gęstsza, a po jej zakończeniu znacząco się przerzedza. Natomiast zwiększona produkcja hormonów męskich (androgenów) – obecnych także w organizmie kobiety – powoduje utratę włosów. Zjawisko to jest znane jako łysienie androgenowe. U obu płci androgeny są wydzielane w warunkach stresu. To może zakłócić równowagę hormonalną i prowadzić do wypadania włosów.

Aby temu zaradzić, czasem wystarczy tylko zwolnić tempo i odpocząć. W cięższych przypadkach, dermatolog przepisuje leki antyandrogenowe. Inną hormonalną przyczyną utraty włosów może być niedoczynność tarczycy.

Nieprawidłowa pielęgnacja może się przyczynić do wypadania włosów

Rozjaśnianie włosów, zmiany kolorów, zbyt częste korzystanie z prostownicy czy lokówki nie pozostaje bez wpływu na kondycję naszej czupryny. Nieodpowiednia pielęgnacja prowadzi zazwyczaj nie tyle do wypadania, co do łamania się włosów. Łatwo to poznać, bo na czubku włosów, które tracimy nie ma wtedy cebulek.

Zobacz też: Tłuszcze w diecie – źródła i rola tłuszczów

Do faktycznego wypadania włosów dochodzi jedynie w skrajnych przypadkach, kiedy np. jakaś substancja chemiczna pozostawała zbyt długo na skórze głowy. Najlepiej poczekać wtedy spokojnie aż włosy odrosną, zrezygnować na jakiś czas z farbowania i nadmiernego stylizowania.

Stres jest najczęstszą przyczyną wypadania włosów

Stres to ważny czynniki ryzyka wielu chorób przewlekłych, i – co się okazuje – również stanu naszych włosów. Czynnik ten powiązany jest również ze zmianami hormonalnymi, a w szczególności z wydzielanym przez korę nadnerczy kortyzolem. Kortyzol niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie cebulek włosowych u osób predysponowanych genetycznie.

Wypadanie włosów na skutek terapii i przyjmowania leków

Należy pamiętać, że nie każda chemioterapia będzie powodowała częściową lub całkowitą utratę włosów. Dodatkowo należy pamiętać, że z większości przypadków po zakończonym leczeniu włosy odrastają (ok. 1 miesiąca po ostatnim zabiegu z szybkością 1 centymetr na miesiąc). Chociaż wypadanie włosów powszechnie kojarzy się z leczeniem onkologicznym, warto w tym względzie mieć na uwadze także długotrwałe stosowanie innych preparatów jak np. leków przeciwzakrzepowych, retinoidów, leków immunosupresyjnych czy statyn – stosowanych w celu obniżenia stężenia cholesterolu

Utrata i wypadanie włosów może być również późnym następstwem infekcji. W takim wypadku np. wiosną nagle zauważysz wypadanie włosów, którego przyczyną jest przechorowana w zimie grypa. Jeśli przyczyna utraty włosów tkwi w spadku odporności, przestaną one wypadać po około 3 miesiącach, w czasie których dochodzi do odbudowania cebulek.

Wysoka temperatura osłabia strukturę włosa

Tutaj nie można nie wspomnieć o częstych wizytach u fryzjera i stosowaniu suszarek, lokówek, a także myciu głowy pod bardzo ciepłym strumieniem wody. Nie bez znaczenia są także niektóre kosmetyki i farby do włosów, które zamiast utrwalać fryzurę przyczyniają się do jej stopniowego niszczenia.

Promieniowanie UV niekorzystnie wpływa na włosy

Jak się okazuje częste opalanie i korzystanie z solariów także jest wrogiem naszych włosów i przyczynia się do uszkodzenia mieszków włosowych.

Dym papierosowy osłabia cebulki włosów

Jak się okazuje działa także od wewnątrz, powodując najpierw matowienie włosów, a następnie ich osłabienie i wypadanie.

Choroby przewlekłe powodują wypadanie włosów

Wydawałoby się, że będą to przede wszystkim zmiany skórne np. zakażenia grzybicze (w tym łupież czy łojotokowe zapalenie skóry), toczeń rumieniowaty czy nawet schorzenia o podłożu atopowym.

Przeczytaj też: 10 produktów spożywczych które zapobiegną wypadaniu włosów

Tak, ale warto także wspomnieć o chorobach sercowo-naczyniowych (np. nadciśnieniu tętniczym), zakaźnych (np. kile) czy cukrzycy. Co interesujące, przypadki częstego wypadania włosów także odnotowano wśród osób, których często dotykają infekcje górnych dróg oddechowych (w tym grypa i przeziębienie).

Wypadanie włosów na skutek niedoboru składników pokarmowych

Aby włosy zdrowo rosły, powinniśmy stosować zróżnicowaną dietę, bogatą w witaminy, żelazo, cynk, selen oraz inne pierwiastki. Włosy są w dobrej kondycji, kiedy nasz jadłospis jest zróżnicowany. Natomiast diety odchudzające i eliminacyjne mogą powodować ich utratę. Najlepsza dla włosów jest zdrowa dieta zawierająca owoce, warzywa, białko z mleka i jego przetworów, chude mięso, ryby morskie, produkty pełnoziarniste, orzechy i tłuszcze wysokiej jakości.

Jeśli nie możesz lub nie chcesz stosować tego optymalnego sposobu żywienia, powinnaś zdecydować się na suplementy wzmacniające włosy. Tego rodzaju preparaty zawierają zazwyczaj biotynę, niacynę, cynk, a także witaminy B6, B12, A i E.

Wśród składników pokarmowych wzmacniających strukturę włosa w pierwszej kolejności wymienia się żelazo, cynk, jod czy większość witamin z grupy B. Częste wypadanie włosów dotyka także osoby stosujące długotrwałe lub/i drastyczne kuracje odchudzające (poniżej 700-1000 kalorii dziennie) albo diety jednoskładnikowe (np. bezmięsne, niskobiałkowe). Ten niekorzystny proces w tym przypadku związany jest z niedostatecznym dostarczaniem wszystkim niezbędnych aminokwasów do naszego organizmu, co szczególnie często obserwuje się wśród osób chorujących na anoreksję czy bulimię.

Jak zapobiegać wypadaniu włosów i poprawić ich stan zdrowia?

Co prawda zapobieganie wypadaniu włosów to skomplikowany proces, a skuteczność w dużej mierze jest zdeterminowana przez geny, to można przestrzegać kilku wskazówek dotyczących higieny włosów, aby poprawić ogólne zdrowie włosów i ewentualnie zapobiec ich wypadaniu.

Unikaj fryzur, które powodują napięcie włosów

Włosy są elastyczne, ale badania pokazują, że włosy mogą być rozciągnięte tylko do pewnej granicy, zanim zostaną trwale uszkodzone. Fryzury takie jak rogi, ciasne warkocze i kucyki mogą odciągać włosy od skóry głowy i z czasem rozluźnić więź między włosami a skórą głowy.

Unikaj stylizacji włosów z wykorzystaniem wysokiej temperatury

Stosowanie wysokiej temperatury do stylizacji włosów sprawia, że mieszki włosowe są odwodnione i podatne na uszkodzenia. Suszarki do włosów, prostownice i lokówki mogą z czasem uszkodzić włosy, powodując rozszerzenie wilgoci w łodygach włosów.

Nie poddawaj włosów zabiegom chemicznym ani nie rozjaśniaj ich

Chemiczne traktowanie włosów metodami takimi jak wybielanie uszkadza włosy poprzez rozszczepianie cząsteczek białka zwanego keratyną. Jeśli obawiasz się utraty włosów, ogranicz stosowanie farb, pasemek, zabiegów nadtlenkowych i trwałej ondulacji.

Używaj szamponu, który jest łagodny i dostosowany do rodzaju skóry i włosów

Zadaniem szamponu jest oczyszczenie włosów z brudu i nadmiaru oleju. Nadmierne mycie szamponem może potencjalnie zaszkodzić włosom. Siarczany i niektóre inne składniki zostały powiązane z puszeniem się włosów, suchością skóry głowy i kruchością włosów. Nie ma dowodów na to, że konkretne składniki szamponu powodują wypadanie włosów, ale mogą przyczyniać się do mniej niż idealnego stanu włosów. Jeśli zauważysz, że Twoje włosy są nadmiernie suche lub puszące się, wypróbuj szampon, który jest jak najbardziej zbliżony do naturalnego.

Używaj miękkiej szczotki z naturalnych włókien

Korzystanie z miękkiej szczotki z włókien naturalnych pozwoli na utrzymanie odpowiedniego poziomu łoju na włosach. Białka keratynowe we włosach są ułożone jak gonty na dachu, więc delikatne szczotkowanie ich w jednym kierunku, zaczynając od góry i kontynuując aż do końcówek, może pomóc wygładzić i odżywić łuskę włosa. Codzienne szczotkowanie włosów pozwoli również uniknąć zobaczenia kępek włosów w odpływie prysznica.

Spróbuj terapii światłem o niskim natężeniu

Terapia światłem o niskim natężeniu sprzyja wzrostowi i naprawie komórek. Jest to potencjalnie skuteczny sposób leczenia łysienia typu męskiego i żeńskiego, najczęstszych przyczyn utraty włosów u mężczyzn i kobiet. Te genetyczne uwarunkowania powodują określony wzór utraty włosów. U mężczyzn zaczyna się on od cofnięcia linii włosów lub łysiny na koronie. Dla kobiet charakteryzuje się ogólnym przerzedzeniem, które często powoduje szerszą część.

Autorzy przeglądu badań z 2020 roku zalecają ostrożność przy interpretacji badań za terapią światłem o niskim poziomie dla utraty włosów, ponieważ niektóre badania mają sprzeczne interesy. Terapia światłem może być kosztowna i nie jest objęta ubezpieczeniem.

Odpowiednia higiena włosów i skóry głowy

Regularne mycie włosów odpowiednimi szamponami i odżywkami to kluczowy element pielęgnacji. Ważne jest również unikanie nadmiernego stosowania silnych środków chemicznych, które mogą podrażniać skórę głowy. Dobrze dobrany szampon, dostosowany do rodzaju włosów i skóry głowy, pomoże w utrzymaniu równowagi i zdrowego środowiska dla mieszków włosowych.

Eliminacja stresu

Stres może mieć negatywny wpływ na ogólną kondycję organizmu, w tym na zdrowie włosów. Praktyki relaksacyjne, jak medytacja, joga czy spacery, mogą pomóc w redukcji poziomu stresu, co korzystnie wpłynie na stan włosów.

Profesjonalna pomoc kosmetyczna i lekarska

Jeśli wypadanie włosów staje się nadmierne i trwałe, warto skonsultować się z dermatologiem lub specjalistą ds. włosów. Profesjonalna ocena może pomóc zidentyfikować przyczyny problemu i dostosować odpowiednie leczenie, które może obejmować leki, preparaty przeciw wypadaniu włosów czy procedury kosmetyczne.

Zdrowa dieta i nawadnianie organizmu

Prawidłowe odżywianie odgrywa kluczową rolę nie tylko w ogólnym zdrowiu organizmu, ale również w kondycji włosów. Dieta bogata w odpowiednie składniki odżywcze może istotnie wpłynąć na ich wygląd, siłę i elastyczność. Poniżej przedstawione są kluczowe elementy związane z zdrową dietą i nawodnieniem, które wspierają zdrowie włosów:

Białko. Białko jest niezwykle istotne dla wzrostu włosów, ponieważ stanowi ich podstawowy budulec. Spożywanie źródeł wysokobiałkowych, takich jak mięso, ryby, jaja, orzechy, nasiona i produkty mleczne, pomaga utrzymać zdrowy poziom keratyny – białka stanowiącego główny składnik włosów.

Zobacz też: Zwartość cynku w produktach spożywczych

Witaminy i minerały. Witaminy i minerały odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia włosów. Witamina A wspiera zdrową produkcję sebum, które nawilża skórę głowy. Witaminy z grupy B, zwłaszcza biotyna, są istotne dla utrzymania siły włosów. 

Żelazo i cynk wpływają na ich strukturę i wzrost. Warzywa, owoce, orzechy, nasiona, pełnoziarniste produkty zbożowe, a także mięso i ryby to bogate źródła tych istotnych składników.

Zdrowe tłuszcze. Tłuszcze omega-3 i omega-6, znajdujące się m.in. w olejach rybich, orzechach, awokado czy oliwie z oliwek, są korzystne dla kondycji włosów. Tłuszcze są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pomagają one w utrzymaniu elastyczności i nawilżenia włosów, jednocześnie wpływając na zdrowie skóry głowy.

Woda. Odpowiednie nawodnienie organizmu ma ogromne znaczenie dla zdrowia włosów. Woda wspomaga transport składników odżywczych do komórek skóry głowy, a także pomaga w usuwaniu toksyn. Dlatego należy zadbać o regularne spożywanie odpowiedniej ilości wody, co przyczyni się do utrzymania wilgotności włosów.

Owoce i warzywa. Owoce i warzywa dostarczają nie tylko witamin i minerałów, ale także antyoksydantów, które pomagają w ochronie komórek przed uszkodzeniami. Witamina C, obecna m.in. w cytrusach, jagodach i papryce, wspomaga produkcję kolagenu, co może korzystnie wpłynąć na strukturę włosów.

Ograniczenie cukru i niezdrowych tłuszczów. Zbyt duża ilość cukru i niezdrowych tłuszczów w diecie może prowadzić do stanów zapalnych, które mogą wpływać na zdrowie skóry głowy. Warto ograniczać spożycie przetworzonych produktów spożywczych, słodyczy i tłuszczów trans.

Bibliografia:

Almohanna HM, et al. (2019). The role of vitamins and minerals in hair loss: A review. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6380979/
Babadjouni A, et al. (2021). The effects of smoking on hair health: A systematic review. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34307472/
Egger A, et al. (2020). Examining the safety and efficacy of low-level laser therapy for male and female pattern hair loss: A review of the literature. karger.com/Article/FullText/509001
Fabbrocini G, et al. (2018). Female pattern hair loss: A clinical, pathophysiologic, and therapeutic review. linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S2352647518300224
FDA clears wider use of cooling cap to reduce hair loss during chemotherapy. (2017).
cancer.gov/news-events/cancer-currents-blog/2017/fda-cooling-cap-chemotherapy
Gavazzoni Dias M. (2019). Pro and contra of cleansing conditioners. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6489037/
Guo EL, et al. (2017). Diet and hair loss: Effects of nutrient deficiency and supplement use.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5315033/
Hair loss in new moms. (n.d.). aad.org/public/skin-hair-nails/hair-care/hair-loss-in-new-moms
Koyama T, et al. (2016). Standardized scalp massage results in increased hair thickness by inducing stretching forces to dermal papilla cells in the subcutaneous tissue.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4740347/
Malkud S. (2015). Telogen effluvium: A review. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4606321/
Men’s hair loss. (n.d.). americanhairloss.org/men_hair_loss/introduction.asp
Monselise A, et al. (2017). What ages hair? ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5419032/
Saini K, et al. (2021). Role of vitamin D in hair loss: A short review. onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jocd.14421